Un tribunal francés recoñceu a “síndrome da turbina” depois de que unha parella se tivera queixado de que a súa saúde tiña sido prexudicada por vivir perto dun parque eólico. Christel e Luc Fockaert recibirán máis de 100.000 euros de indemnización tras o fallo dun xuíz de Toulouse. A sentenza recolle este principio do ordenamento xurídico francés:
«Nul ne doit causer à autrui un trouble anormal de voisinage».
(Ninguén debe causar unha perturbación anormal da veciñanza a outra persoa).
[1]
«Desde 2004, o Sr. e a Sra. Fockaert son propietarios dunha antiga quinta constituída por unha vivenda e tres edificios convertidos en casas rurais no 2006, situada nun lugar chamado “Caillé Bas”, na comuna de Margnes (novo nome, Fontrieu), no corazón do parque natural Haut Languedoc, onde xestionaban tres casas rurais.
Queixaranse de varios molestias visuais e sonoras e problemas físicos (dores de cabeza, mareos, fatigas, taquicardias, acúfenos [tinnitus], etc.) causados por un parque eólico composto por 6 turbinas eólicas, instaladas en 2008 e 2009 a uha distancia de entre 700 e 1.300 metros da sua propiedade, polas empresas Margnes Énergie e Singladou Énergie, das cales a S.A. de economía mixta 3D era a principal accionista. Segundo los demandantes, la contaminación sonora, que os obrigou a trasladarse en maio de 2015, constituía unha perturbación anormal da veciñanza.»
[2]
«[En Francia] O artigo 26 do decreto de 26 de agosto de 2011 relativo á instalación de parques eólicos exixe que a instalación non poda ser a fonte de ruído transmitido polo ar ou polo solo e o texto refírese a unha relación de niveis admisíbeis; mais non ten en conta nin frecuencias moi baixas nin infrasóns (…)
O perito salientou a existencia dunha molestia sonora no infrasón, frecuencias moi baixas e graves independentemente da dirección do vento, mais significativas á noite cun vento de noroeste e aumentando coa velocidade do vento; este ruído é perceptíbel a partir do xardín na parte de atrás dos edificios da propiedade; estas molestias sonoras son inesperadas e descontinuas,
Debe por tanto concluírse que exceden as molestias normais da veciñanza, toda vez que, por seren descontinuas, non se pode habituar a elas e toda vez que o ambiente é rural e illado, silencioso e sen ruído de fondo.»
[3]
«O parque eólico non cumpre as normas acústicas (…) [o aeroxerador número 1 supera] os niveis emerxencia regulamentar observados cun vento SE2 entre 8 e 12 m/s, particularmente á noite (o non cumprimento das normas apoia, polo tanto, a demostración da existencia de unha perturbación anormal na veciñanza).»
[4]
[A argumentación dos avogados da familia demandante]
«Sobre os impactos visuais:
- A primeira turbina eólica (E1) está a 700 metros da casa da parella Fockaert, a máis distante (E6) está a 1.300 metros,
- En 2013 foi cortada unha madeira que serviu de cortina visual (1 turbina eólica ten 58m de altura e o voo da pa 35m): 6 delas son visíbeis no inverno e 3 no verán, como salienta o perito,
- O mal funcionamento do sistema de iluminación non se abordou até o 2016 e aínda non foi resolvido: chisca a cada 2 segundos e é unha fonte de grande tensión nerviosa.
Sobre os impactos na saúde:
- Recoñécese a síndrome do vento, e establécese a demostración dunha perturbación veciñal anormal: as molestias acústicas e visuais que constitúen unha degradación das súas condicións de vida son constitutivas da anormalidade dunha perturbación de tal natureza que se traducen nunha molestia veciñal excesiva,
- Os infrasóns aéreos ou os que se propagan no solo (sobre todo en solos rochosos), que son demasiado graves para seren perceptíbeis polo oído humano, están agora recoñecidos medicamente como un impacto na saúde, ao igual que as baixas frecuencias audíbeis, e diminúen cando un se afasta dos aeroxeradores. O informe da ANSES e o do Dr. Tran Ban Hyu non demostran a inocuidade dos parques eólicos para a saúde humana e animal (…),
- O avaliador destacou os síntomas descritos polos Fockaert; concluíu que sufriron unha síndrome eólico (definición da OMS); tiveron que abandonar a súa casa en 2015,
- As molestias visuais e sonoras acrescidas por un factor psicolóxico asociado ou provocado son os tres factores que contribúen á aparición da síndrome do vento; e neste caso o Sr. e a Sra. Fockaert non tiñan antecedentes (…)
- A relación casual é así establecida entre a exposición ás molestias durante máis de 7 anos e o seu estado de saúde.
Prexuízo moral:
- Abandono do proxecto de instalación de casas rurais e a intención inicial de vivir en el lugar (2.500 euros/ano ou 30.000 euros por persoa).»
[5]
[O xuíz:]
«(…) procede aterse ao informe do perito xudicial, cuxa pertinencia non se nega, que conclúe “que os señores Fockaert poden sentir unha verdadeira molestia polo ruído”. Esta molestia, caracterizada pola emerxencia do son, obsérvase nas frecuencias infrasónicas, moi baixas ou baixas (rangos de frecuencia de 6,3 Hz a 200 Hz). As molestias prodúcense independentemente da dirección do vento. Son máis importantes pola noite, con vento do noroeste e aumentan coa velocidade do vento. “Non se observa a aparición durante o día en situacións de vento en contra”.
(…) a pesar da corta en 2013 do bosque que, no estudo de impacto na orixe do proxecto se considerara como unha importante pantalla visual e unha medida de evitación, o impacto visual parece certo pero moderado, quedando parcialmente salvagardada a vista desde a propiedade nesta paraxe rural de calidade.
De todos estes elementos despréndese que as molestias acústicas e visuais están probadas e son susceptíbeis de constituír una perturbación veciñal.»
[6]
«A respecto do Sr. Fockaert: empezou a consultar desde abril de 2013 até 2015; queixábase de fatiga, dores de cabeza persistentes, presión e dores nos ouvidos, mareos, náuseas, trastornos do sono, taquicardias frecuentes, molestias vagales [desmaios], anomalías do ritmo cardíaco. Foi tratado con analxésicos e ansiolíticos. As exploracións cardiolóxica e otorrinolaringolóxica non revelaron ningunha anomalía e o seu médico de cabeceira non informou de antecedente ningún. Foi el quen sospeitou da presencia de aeroxeradores para explicar esta sintomatoloxía e mentres os síntomas melloraban con cada traslado de varios días, propuxo un traslado que resultou beneficioso xa que os síntomas retrocederon até desaparecer por completo a partir de xaneiro de 2016.
Sra. Fockaert: presenta máis o menos os mesmos síntomas; consultou desde a mesma data en abril de 2013 onde foi ingresada en urxencias por dor torácica e abdominal durante unhas semanas; as súas queixas son as mesmas: náuseas, presión torácica e abdominal, presión nos ouvidos, trastornos do sono, síndrome depresiva. O médico que a atendeu non anotou antecedente ningún. Non se detectaron anomalías cardíacas (…). Foi tratada con analxésicos, antibióticos e antiinflamatorios desde 2014.
Para verificar o impacto da presencia de aeroxeradores na saúde, polo tanto, a relación de causalidade entre estes trastornos e a contaminación acústica descrita, el Dr. Gonzáles baseouse nas publicacións científicas da Académie Nationale de médecine (9 de maio de 2017) y da ANSES (marzo de 2017) relativas á avaliación dos efectos na saúde do son de baixa frecuencia e dos infrasóns debidos aos parques eólicos.
Este informe recoñece a existencia dunha “síndrome dos aeroxeradores” que altera a calidade de vida dalgúns residentes: a síndrome dos aeroxeradores é unha entidade complexa e subxectiva en cuxa expresión clínica interveñen varios factores. (…) A síndrome dos aeroxeradores, por moi subxectivos que sexan os síntomas, tradúcese nun sufrimento existencial, ou mesmo nun malestar psicolóxico, é dicir, nun deterioro da calidade de vida que, porén, só afecta a unha parte dos residentes.
Neste caso, segundo o Dr. González (…) pódese considerar que os Fockaert presentaron unha “síndrome do aeroxerador” que provocou unha alteración da súa saúde no sentido da definición da OMS (…) como [alteración do] “estado do benestar físico, mental e social”.»
[7]
«Así pois, parece que se os prexuízos para a saúde sufridos polos Fockaert en relación coa presencia dos aeroxeradores desapareceron, non se debe á actitude dos demandados, senón á mudanza dos Fockaert.
(…) as molestias creadas pola presencia do parque eólico constitúen unha perturbación veciñal anormal que debe ser reparada mediante a concesión dunha indemnización por danos e prexuízos.
O Tribunal considera que Sasu Margnes Énergie y Sasu Singladou Énergie son responsábeis das perturbacións veciñais anormais sufridas polos Fockaert como consecuencia da explotación do parque eólico situado no municipio de Margnes Fontrieu.
[e condena] a Sasu Margnes Énergie e a Sasu Singladou Énergie a pagar solidariamente ao Sr. e á Sra. Fockaert as seguintes cantidades en concepto de indemnización de danos e prexuízos:
*28.650 euros pola perda de valor do inmóbel,
*39.500 euros pola perda de uso,
*10.000 euros en concepto de reembolso dos gastos,
*4.000 euros polo sufrimento do Sr. Fockaert,
*4.000 euros polo sufrimento da Sra. Fockaert,
*2.216,25 euros pola perda funcional temporal sufrida polo Sr. Fockaert
*2.216,25 euros por la perda funcional temporal sufrida pola Sra. Fockaert,
*10.000 euros en concepto de prexuízo moral sufrido polo Sr. Fockaert,
*10.000 euros polo dano moral sufrido pola Sra. Fockaert.
[Ademais, Sasu Margnes Énergie e Sasu Singladou Énergie pagarán solidariamente aos Fockaert a cantidade de 5.000 euros en concepto de costas].»
ARRÊT N° 659/2021
COUR D’APPEL DE TOULOUSE
Christel FOCKAERT
Luc FOCKAERT
contra
S.A.S.U. SOCIETE MARGNES ENERGIE
S.A. D’ECONOMIE MIXTE 3D ENERGIE
S.A.S.U. SOCIETE SINGLADOU ENERGIE
Sentenza que asinan C. BENEIX-BACHER, Presidente do Tribunal, e M. BUTEL, Secretario da Cámara.
A nova en LA VANGUARDIA:
https://www.lavanguardia.com/natural/20211111/7850064/pareja-belga-aseguraba-parque-eolico-les-danaba-salud-gana-batalla-sindrome-turbina-legal-pmv.html